Czyszczenie ręczne piekarnika to obowiązek, którego większość z nas woli unikać. I nic w tym dziwnego, ponieważ z reguły jest czasochłonne i wymaga sporo wysiłku. Na szczęście z pomocą może przyjść nam piekarnik z funkcją czyszczenia, który samodzielnie usuwa zabrudzenia. Do najpopularniejszych i zarazem najbardziej skutecznych systemów automatycznego oczyszczania komory pieczenia należą czyszczenie pyrolityczne i katalityczne. Jaka jest pomiędzy nimi różnica, jakie zbierają opinie i które rozwiązanie: kataliza czy pyroliza jest lepsze? Rozwiewamy wszelkie wątpliwości!
Z tego poradnika dowiesz się:
-
• jakie są rodzaje piekarników samoczyszczących,
-
• co to jest i jak działa pyroliza,
-
• co to jest i jak działa kataliza,
-
• jakie są wady i zalety pyrolizy i katalizy,
-
• czym różni się pyroliza od katalizy,
-
• gdzie zainstalować piekarnik samoczyszczący,
-
• czy piekarniki samoczyszczące są bezpieczne,
-
• jakie są domowe sposoby na czyszczenie piekarnika,
-
• jakie piekarniki samoczyszczące oferuje marka Kernau,
-
• pyroliza czy kataliza – które rozwiązanie sprawdzi się lepiej i u kogo.
Piekarnik do zabudowy samoczyszczący, czyli jaki?
W sklepach ze sprzętem AGD dostępne są trzy typy piekarników elektrycznych wyposażonych w system czyszczenia automatycznego. Tego rodzaju urządzenia mogą mieć funkcję pyrolizy, katalizy lub hydrolizy, czyli czyszczenia parowego. Każdy taki piekarnik dodatkowo oferuje program czyszczący, którego zadaniem jest automatyczne usuwanie zabrudzeń z komory pieczenia. Do najbardziej zawansowanych i najbardziej efektywnych metod usuwania zanieczyszczeń z wnętrza piekarnika zalicza się pyrolizę i katalizę. Czym są oba te procesy i który sprawdzi się lepiej?
Pyroliza – czym jest i do czego służy?
Pyroliza, określana także mianem pirolizy, destylacji rozkładowej czy suchej destylacji, jest procesem degradacji, który zachodzi bez udziału tlenu pod wpływem działania bardzo wysokiej temperatury. Poza branżą AGD stosowana jest m.in. przy produkcji paliw alternatywnych, węgla aktywnego czy materiałów kompozytowych, przetwarzaniu odpadów organicznych oraz recyklingu.
Pyroliza w piekarniku wykorzystywana jest do automatycznego czyszczenia komory pieczenia. Proces ten usuwa resztki jedzenia, tłuste plamy i inne zanieczyszczenia, które mogą gromadzić się wewnątrz urządzenia.
Jak przebiega pyrolityczne czyszczenie piekarnika?
Uważa się, że pyroliza to jeden z najbardziej efektywnych sposobów oczyszczania piekarnika. Jak działa? Wystarczy uruchomić odpowiednią funkcję w piekarniku pyrolitycznym. Wcześniej jednak należy wyjąć z komory pieczenia wszystkie akcesoria, takie jak blachy, drabinki czy prowadnice. Włączenie czyszczenia pyrolitycznego spowoduje zablokowanie drzwi urządzenia i rozpoczęcie nagrzewnia do bardzo wysokiej temperatury. Zanieczyszczenia wypalane są w ok. 500°C, co sprawia, że zamieniają się w łatwy do usunięcia popiół. Dlatego też po zakończonym procesie, kiedy wnętrze piekarnika ostygnie, pozostaje nam jedynie przetrzeć je ręcznikiem kuchennym lub wilgotną ściereczką, by usunąć z niego spopielone resztki.
Kataliza – czym jest?
Jeżeli zastanawiamy się, która z opcji jest lepsza: pyroliza czy kataliza, musimy wyjaśnić sobie również, czym jest i jak przebiega kataliza. Piekarnik do zabudowy z funkcją katalizy to urządzenie, z którego zabrudzenia – podobnie jak w przypadku piekarnika pyrolitycznego – usuwane są z pomocą wysokiej temperatury. Dodatkowo jednak w bocznych panelach komory pieczenia zainstalowane są wkłady katalityczne, które pokryte są specjalną powłoką z mikroporami. Wkłady wychwytują unoszące się w trakcie pieczenia w powietrzu zanieczyszczenia, w tym drobinki tłuszczu. Z kolei w czasie dopalania katalitycznego zabrudzenia eliminowane są w temperaturze wynoszącej 300-350°C.
Pyroliza czy kataliza? Plusy i minusy obydwu rozwiązań
Co lepsze? Czyszczenie piekarnika katalityczne czy pyrolityczne? Pomimo tego, że obie metody działają w zbliżony sposób, wyższa temperatura wykorzystywana podczas procesu pyrolizy sprawia, że skuteczniej usuwa ona zanieczyszczenia, nawet te najdrobniejsze. Ma jednak swoje wady, podobnie jak i kataliza, której nie brak też zalet.
Pyroliza – zalety:
-
• skutecznie pozbywa się wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń z całej komory pieczenia (także z zakamarków i narożników) – od tłustych plam, poprzez przypalone resztki produktów, które przywarły do ścianek piekarnika, aż po drobne zabrudzenia – wszystko zamienia się w popiół,
-
• czyszczenie pyrolityczne wystarczy przeprowadzać raz na 2-3 miesiące,
-
• pyroliza jest łatwa do przeprowadzenia.
Pyroliza – wady:
-
• wysoka temperatura i czas trwania programu czyszczenia pyrolitycznego generują dodatkowe koszty w postaci opłat za energię elektryczną. Nie są to jednak wysokie kwoty. Za jednorazowe czyszczenie pyrolityczne zapłacimy ok. 2-3 zł,
-
• przed uruchomieniem pyrolizy należy usunąć całe wyposażenie z wnętrza piekarnika. Wymaga to również wyjęcia drabinek i prowadnic, co w niektórych modelach może być problematyczne,
-
• spalanie większych kawałków jedzenia może powodować nieprzyjemny zapach,
-
• cena – piekarniki pyrolityczne są droższe od urządzeń wyposażonych w inne systemy czyszczenia automatycznego.
Kataliza – zalety:
- • niższe zużycie energii elektrycznej związane z nagrzewaniem piekarnika do niższych temperatur i krótszego trwania programu dopalania,
- • dzięki wkładom katalitycznym proces czyszczenia rozpoczyna się już w trakcie trwania pieczenia, zapobiegając pojawianiu się niektórych zabrudzeń,
- • czyszczenie katalityczne konieczne jest raz na ok. 5 cykli,
- • skutecznie pozbywa się większości zabrudzeń,
- • cena – piekarniki z katalizą są tańsze niż podobne urządzenia z pyrolizą.
Kataliza – wady:
-
• mniejsza skuteczność w porównaniu z czyszczeniem pyrolitycznym,
-
• dodatkowe koszty związane z koniecznością wymiany zużytych wkładów katalitycznych,
-
• konieczność cyklicznego wyjmowania i oczyszczania wkładów katalitycznych.
Pyroliza a kataliza – czym się różnią?
Zarówno czyszczenie pyrolityczne, jak i katalityczne, opierają się na spalaniu zanieczyszczeń w wysokiej temperaturze. Podczas pyrolizy piekarnik nagrzewa się do ok. 500°C, podczas gdy w trakcie katalizy osiąga od 300 do 350°C. Różnica ta sprawia, że proces czyszczenia jest skuteczniejszy w przypadku pyrolizy, jednak kataliza generuje niższe koszty – taki piekarnik podczas spalania zabrudzeń zużywa mniejsze ilości energii. Czyszczenie katalityczne rozpoczyna się już w trakcie pieczenia, a to za sprawą obecnych w komorze wkładów katalitycznych, które wychwytują zabrudzenia. Czyszczenie pyrolityczne, w zależności od modelu piekarnika, może trwać od 2 do 3 godzin, podczas gdy czas dopalania katalitycznego to od 1 do 2 godzin. Ponieważ pyrolizę uważa się za skuteczniejszą metodę czyszczenia, za piekarnik z pyrolizą zapłacimy więcej, niż za urządzenie wyposażone w katalizę. Niemniej jednak w przypadku piekarnika katalitycznego, musimy liczyć się z dodatkowymi kosztami związanymi z wymianą zużytych wkładów.
Gdzie zainstalować piekarnik samoczyszczący?
Niezależnie od tego, czy zdecydujemy się na piekarnik z pyrolizą, czy katalizą, podczas automatycznego czyszczenia będzie on nagrzewać się do bardzo wysokich temperatur. Dlatego też tego rodzaju sprzęty wyposażane są w specjalnie skonstruowane obudowy, a także systemy wentylacyjne, dzięki którym ani piekarnik, ani też jego otoczenie nie ulegają przegrzaniu. Oznacza to, że możemy swobodnie zainstalować go w obudowie meblowej, a użytkowanie go zgodnie z zaleceniami producenta nie doprowadzi do jej uszkodzenia. Wygodę w korzystaniu z piekarnika samoczyszczącego zapewnimy sobie, montując go chociażby w słupku. Jeżeli piekarnik umieszczony jest na wysokości wzroku, wkładanie i wyjmowanie potraw, a także ich monitorowanie w czasie pieczenia nie wymaga schylania się.
Pyroliza: piekarnik a inne urządzenia AGD
Jeżeli nie mamy możliwości montażu piekarnika samoczyszczącego w słupku, nie ma żadnych przeciwskazań ku temu, by umieścić go pod kuchennym blatem. Jedyne, o czym musimy pamiętać, jeśli postanowimy zainstalować go pod płytą grzewczą, to aby nie uruchamiać kuchenki podczas czyszczenia piekarnika. W ten sposób nie dopuścimy do jej ewentualnego przegrzania.
Co do zasady piekarnika ani innych źródeł ciepła nie powinno się umieszczać w okolicach lodówki. Narażona na wysoką temperaturę otoczenia chłodziarka będzie pobierać więcej energii elektrycznej, a więc będzie działać mniej wydajnie i szybciej się zużywać. Stąd też piekarnik z pyrolizą czy katalizą, powinien być oddalony od lodówki na szerokość co najmniej jednej szafki kuchennej.
Piekarnik z pyrolizą a meble
Projektując piekarniki samoczyszczące, ich producenci dbają o to, by zapewnić im dodatkową izolację termiczną i dodatkową warstwę obudowy zewnętrznej. Co więcej, wyposażają swoje urządzenia w wydajne systemy chłodzące. Niekiedy także ich uszczelki wykonywane są z jeszcze bardziej odpornego na wysoką temperaturę materiału niż te w standardowych piekarnikach elektrycznych. Takie uszczelki niezwykle skutecznie też zapobiegają uciekaniu ciepła z komory pieczenia.
Wszystko to sprawia, że nie musimy obawiać się o zabudowę meblową znajdującą się dokoła piekarnika. Jeśli jednak z jakichś względów chcemy zapewnić jej dodatkową ochronę, możemy zastosować płytę lub matę izolacyjną. Na etapie planowania kuchni możemy zaś zamówić meble wykonane z materiałów odpornych na działanie wysokich temperatur.
Czy piekarnik samoczyszczący jest bezpieczny?
Ze względu na to, że piekarniki samoczyszczące rozgrzewają się do bardzo wysokich temperatur, niektórzy z nas zastanawiają się, czy proces autoczyszczenia jest bezpieczny dla użytkownika i czy na przykład można swobodnie korzystać z niego w obecności dzieci. Warto wiedzieć, że na przykład po uruchomieniu programu pyrolizy, kiedy piekarnik mocno się nagrzewa, jego drzwi automatycznie się blokują. Nie ma możliwości ich otworzenia, dopóki temperatura w komorze czyszczenia nie spadnie do odpowiednio niskiego poziomu. Ponadto piekarniki z pyrolizą bardzo często wyposażane są w drzwi z czterema szybami, które z zewnątrz pozostają chłodne w dotyku, nawet gdy wnętrze urządzenia jest maksymalnie rozgrzane. Oznacza to, że nie ma możliwości poparzenia się poprzez dotknięcie frontu rozgrzanego piekarnika.
Czy można wstrzymać samoczyszczenie piekarnika?
Zdarza się, że z niezależnych od nas przyczyn musimy zatrzymać program pyrolizy lub katalizy. Jego wstrzymanie jest możliwe, jednak może wymagać od nas różnych działań – w zależności od modelu i producenta posiadanego przez nas piekarnika. Dlatego też w takiej sytuacji zawsze warto sięgnąć po instrukcję obsługi. Najczęściej jednak konieczne jest przekręcenie pokrętła na pozycję 0 lub też wyłączenie urządzenia odpowiednim przyciskiem. Może być to niezbędne na przykład, kiedy – po włączeniu programu czyszczącego – zauważymy, że w komorze pieczenia znajduje się większy kawałek żywności lub też uświadomimy sobie, że zapomnieliśmy o wyjęciu z niej prowadnic.
Domowe sposoby na czyszczenie piekarnika
Jeśli chcemy cieszyć się czystym i sprawnie działającym piekarnikiem, musimy myć go regularnie. Możemy wykorzystać do tego środki chemiczne, które jednak nie zawsze są w pełni bezpieczne dla naszego zdrowia. Dlatego też niekiedy lepiej jest zastosować sprawdzone domowe metody i naturalne produkty, które pomogą nam w walce z trudnymi do usunięcia zabrudzeniami. Jak wyczyścić piekarnik bez szorowania? Sprawdź nasze sposoby:
-
• mycie piekarnika cytryną – sok z cytryny sprawdzi się do odkamieniania czajnika czy pozbycia się przykrego zapachu ze zmywarki, ale także do czyszczenia piekarnika. Pozwoli rozprawić się chociażby ze spalenizną.
-
• Wystarczy, że do naczynia żaroodpornego wlejemy wodę połączoną z sokiem z cytryny, umieścimy naczynie w komorze pieczenia i rozgrzejemy piekarnik do ok. 120°C. Ulatniająca się para wodna szybko rozpuści tłuste plamy i rozmiękczy przypalone zabrudzenia. To także sposób na bezproblemowe czyszczenie szyby piekarnika,
-
• czyszczenie piekarnika octem – niektórzy unikają octu z uwagi na intensywny zapach, niemniej jednak ma on doskonałe właściwości odkażające. Dobrze też poradzi sobie z brudnym piekarnikiem. Ocet należy zmieszać z wodą, a powstały roztwór umieścić w butelce ze spryskiwaczem, a następnie rozpylić go po całej komorze pieczenia. Po upływie kilku minut możemy przetrzeć ścianki piekarnika wilgotną ściereczką. Tłuste plamy i przypalone resztki powinny zejść bez problemu,
-
• mycie przy użyciu sody oczyszczonej – soda słynie ze swoich właściwości wybielających i czyszczących. By przy jej pomocy wyczyścić piekarnik, trzeba zmieszać ją z kilkoma kroplami wody – tak by uzyskać konsystencję pasty. Pastę nanosimy na zabrudzenia w piekarniku i czekamy kilka minut. W tym czasie soda powinna wsiąknąć w tłuste zabrudzenia. Teraz wystarczy już tylko przetrzeć ścianki i dno komory wilgotną ściereczką,
-
• czyszczenie piekarnika folią aluminiową – przed tym zabiegiem usuńmy z piekarnika wszystkie blachy i kratki. Kawałek folii aluminiowej zgniećmy w kulkę. Polejmy ją płynem do naczyń lub pastą z sody. Piekarnik wyczyścimy, pocierając zabrudzenia tak przygotowaną aluminiową kulką. Pamiętajmy jednak, że metoda ta nie może być wykorzystywana na wszystkich powierzchniach. Dlatego też, jeżeli obawiamy się, że folia mogłaby zarysować powłokę, którą pokryte są ścianki piekarnika, skorzystajmy z innych sposobów.
Sposoby na czysty piekarnik: łatwa w czyszczeniu emalia, kataliza, pyroliza – Kernau oferuje sprytne rozwiązania
Pyroliza czy kataliza? Kernau w swojej ofercie posiada zarówno piekarnik pyrolityczny, jak i urządzenia wyposażone w katalityczne wkłady. Ale w naszym asortymencie dostępne są także piekarniki z funkcją czyszczenia parowego. To kolejny prosty sposób szybką eliminację zabrudzeń po pieczeniu. Tym bardziej, że wnętrze wszystkich modeli piekarników Kernau pokrywa łatwa w czyszczeniu emalia Perfect Clean. Piekarniki parowe zaś posiadają praktyczną funkcję odkamieniania. W razie potrzeby bez trudu też ściągniemy drzwiczki każdego z piekarników, by łatwo je wyczyścić.
Piekarnik – pyroliza czy kataliza? Podsumowanie
Jeżeli zastanawiamy się, który rodzaj piekarnika samoczyszczącego wybrać, powinniśmy wziąć pod uwagę przede wszystkim to, jak często i co pieczemy. Niektóre potrawy pozostawiają po sobie większe zabrudzenia, podczas gdy inne nie powodują aż tak dużych zanieczyszczeń. Druga kwestia to budżet. Piekarniki pyrolityczne mogą być nawet o kilkaset złotych droższe o katalitycznych. Jeśli natomiast pieczemy dużo i często, pyroliza może okazać się nas wybawieniem, ponieważ bez najmniejszego wysiłku pozwoli nam pozbywać się tłustych plam i resztek jedzenia, które przywierają do ścianek piekarnika. A o te przecież przy częstym pieczeniu nietrudno.